Als je ziek wordt, krijg je als werknemer meestal te maken met wachtdagen. Dit zijn de dagen waarop je werkgever je salaris niet doorbetaald als je ziek wordt. Hoe zit het met de wetten en regels rondom wachtdagen? En waarom zijn die wachtdagen voor jou als werknemer nadelig?
Wat zegt de wet over wachtdagen?
Als je ziek wordt, is je werkgever verplicht om je loon door te betalen. Maar je kunt ook te maken krijgen met wachtdagen. Afspraken hierover staan in een cao of arbeidsovereenkomst. Volgens de wet zijn dit maximaal twee wachtdagen per ziektegeval.
Bij een wachtdag betaalt je werkgever geen salaris. Je krijgt dus als werknemer geen loon.
Wachtdagen gelden niet bij elke ziekmelding. Ben je ziek geweest en wordt je binnen 4 weken nadat je beter bent opnieuw ziek? Dan krijg je vanaf je 1e ziektedag doorbetaald.
Als werknemer moet je schriftelijk instemmen met het gebruik van wachtdagen, ofwel via de cao, via je arbeidsovereenkomst of een andere schriftelijke overeenkomst. Als er op dit moment dus niets over wachtdagen is opgenomen in je arbeidsovereenkomst (en zolang er nog geen cao is), mag je werkgever geen wachtdagen hanteren.
Wachtdagen bij een nul-urencontract
Ook bij een nul-urencontract kun je te maken hebben met wachtdagen. De eerste wachtdag is dan de werkdag waarop je door je werkgever bent opgeroepen. Heb je geen wachtdagen of ben je na je wachtdagen nog steeds ziek? Dan heb je, als je drie maanden of langer bij dezelfde werkgever werkt, mogelijk recht op loondoorbetaling over het gemiddeld aantal uren dat je in de afgelopen 3 maanden hebt gewerkt. Voor meer informatie hierover kijk je op Rijksoverheid.nl.
Minder salaris
Wachtdagen zijn vanuit de werkgever misschien een logische gedachte. Je kunt niet werken, dus je levert ook geen inkomsten op voor de praktijk. Het is voor een werkgever dus kostenbesparend om wachtdagen op te nemen.
Voor jou als werknemer zijn wachtdagen ongunstig. De eerste wachtdag is de dag waarop je zou gaan werken bij je werkgever. Word je maandag ziek, maar is je eerste werkdag pas dinsdag, dan telt dinsdag dus als eerste wachtdag. Als je parttime werkt, gelden de twee hele wachtdagen nog steeds. Werk je maar twee dagen per week, dan mis je dus een hele week aan salaris.
Wachtdagen gelden per werkgever. Als je meerdere werkgevers hebt, kun je te maken hebben met extra wachtdagen. De afspraken over wachtdagen kunnen natuurlijk wel per werkgever verschillen.
Je krijgt geen loon bij wachtdagen. Na de wachtdagen gaat de loondoorbetaling bij ziekte gelden zoals die is afgesproken in je arbeidsovereenkomst. Wettelijk is dit minimaal 70%. Je mist dus aardig wat salaris als je ziek bent. Als je dit over het hele jaar bekijkt, lijkt het misschien mee te vallen. Maar op een maandsalaris waarbij je 20 of 21 dagen werkt betekent 2 wachtdagen al ongeveer 10% minder salaris.
Andere nadelige effecten
Er is in 2016 een uitgebreid onderzoek geweest naar het effect van wachtdagen in de schoonmaaksector. Het wel of niet hebben van wachtdagen bleek geen significant effect te hebben op het ziekteverzuim. Het argument van sommige werkgevers dat werknemers zich dankzij wachtdagen minder snel ziek melden, lijkt volgens dit onderzoek niet te kloppen.
De afgelopen coronaperiode kwam een ander ongunstig effect van wachtdagen wel boven water. Ook met een verkoudheid moet je namelijk thuis blijven (tenzij je negatief bent getest). In de praktijk ben je dus met een verkoudheid al snel een dag thuis. Terwijl je voor de komst van Covid-19 gewoon zou zijn gaan werken. In dit geval kan je wel werken, maar mag je volgens afspraken die de overheid oplegt en voor de veiligheid van je collega’s en cliënten niet werken tot je negatief bent getest of tot je geen klachten meer hebt. In een andere sector zou je misschien vanuit huis kunnen werken, maar als fysiotherapeut is dit meestal niet te doen. Ben je nu ziek (en gaan de wachtdagen dus tellen) of moet je vervangend werk doen? Dat is iets waar je met je werkgever samen over in gesprek zal moeten gaan.