Je werkt al een tijdje als fysiotherapeut in loondienst en vindt dat het tijd wordt voor iets anders. Of je bent net afgestudeerd en wil je opties verkennen. Wil je in loondienst werken, of als zelfstandige, of wellicht in een mix van allebei? We vinden het belangrijk dat je weloverwogen je keuze maakt en met plezier je werk doet. Je kan uiteraard bij ons terecht voor alles wat je wil weten over het werken in dienstverband.
In dit artikel lees je wat de gevolgen zijn en waarmee je rekening moet houden als je overweegt als zelfstandige aan de slag te gaan. Hierbij ligt de nadruk op je inkomen, pensioen en eventuele sociale zekerheid.
Wat is een zelfstandige (zzp’er)?
Een zelfstandige zonder personeel is een ondernemer die een eenmanszaak heeft. Je werkt dus in je eentje in je eigen bedrijf. Meestal werken zzp’ers voor verschillende opdrachtgevers. Dit doe je dan met een opdrachtovereenkomst en niet in loondienst. Andere gebruikte termen zijn freelancer, zelfstandig ondernemer of eenpitter.
In de fysiotherapie kun je een zelfstandige zijn als je in de praktijk werkt van iemand anders met een opdrachtovereenkomst. Of als je je eigen praktijk hebt zonder personeel. Bijvoorbeeld een praktijk aan huis.
Wanneer ben je zzp’er?
De lijn tussen werknemer zijn en zzp’er is niet altijd duidelijk. Een arbeidsovereenkomst (dienstverband) en opdrachtovereenkomst (zelfstandige) kunnen veel op elkaar lijken. Je verricht werkzaamheden tegen betaling en ook bij een opdrachtovereenkomst kan de opdrachtgever aanwijzingen of instructies geven. De belangrijkste vragen zijn:
- of er sprake is van een gezagsverhouding;
- of jij persoonlijk de arbeid moet verrichten, of dat je ook een gekwalificeerde vervanger kunt sturen (persoonlijke arbeid).
Er kunnen nog andere vragen een rol spelen bij de beoordeling of je wel of geen zzp’er bent. Zo loop je ondernemersrisico als zzp’er, investeer je zelf in je bedrijf, werk je vaak met je eigen materialen en heb je verschillende opdrachtgevers. Op de website van de Belastingdienst vind je een checklist of je ondernemer bent voor de Belastingdienst. Als je in aanmerking wilt komen voor aftrekposten, moet je aan deze criteria voldoen. Of er sprake is van een gezagsverhouding en persoonlijke arbeid, kan voor jezelf lastig te beoordelen zijn. Zorg er dus voor dat je goede afspraken maakt en leg dit vast in een opdrachtovereenkomst. Het KNGF heeft hier modelovereenkomsten voor.
Als jouw opdrachtovereenkomst toch een arbeidsovereenkomst blijkt te zijn, val je als werknemer onder het arbeidsrecht. Het grootste fiscale verschil hierin, is dat er premies voor werknemersverzekeringen betaald moeten worden vraag: wie moet dat betalen?. Dit zijn o.a. de premies voor de uitkering als je arbeidsongeschikt raakt of als je werkloos wordt. Als zzp’er ben je hier namelijk niet verplicht voor verzekerd. Je kunt je wel vrijwillig hiervoor verzekeren bij het UWV.
Gevolgen van zzp’er zijn voor je inkomenszekerheid
In loondienst heb je bepaalde rechten en zekerheden over je inkomen. Met een vast salaris weet je elke maand wat er op je bankrekening binnenkomt. Ook bij een variabel salaris moet je werkgever je minimaal het wettelijk minimumloon betalen. Daarnaast heb je recht op loon als je ziek wordt of langdurig arbeidsongeschikt raakt. Bovendien heb je een contract voor bepaalde tijd (meestal een jaar) of onbepaalde tijd. Hierdoor weet je zeker dat je de komende tijd werk en dus inkomen hebt.
Als zelfstandige ligt dit anders. Met een opdrachtovereenkomst heb je voor een periode inderdaad zekerheid over je inkomen, meestal een paar weken of maanden. Als je een eenmanspraktijk hebt, ben je afhankelijk van de aanloop van cliënten. Dit zijn ondernemersrisico’s. Aan de andere kant heb je meer vrijheid, want je kunt kiezen welke opdrachten je wanneer aanneemt of je runt je eigen praktijk en kunt de zaken precies regelen zoals jij dat voor ogen ziet.
Maak voor jezelf een lijst met kansen, risico’s en eventueel voor- en nadelen voor wat er gebeurt als je als zelfstandige begint. Vergelijk dit scenario met het gaan of blijven werken in loondienst. Dit helpt je bij je afwegingen. Daarnaast is het goed om uit te zoeken wat je allemaal van tevoren moet regelen. Kijk ook hoeveel inkomen je nodig hebt om rond te komen en hoeveel buffer je nodig hebt voor als je even geen opdracht of inkomen hebt. Als je in loondienst werkt, heb je namelijk meer zekerheid over je inkomen.
Zelf afdragen en regelen: belastingen, pensioen en verzekeringen
Het uurtarief van een zzp’er ligt hoger dan in loondienst. Van dit bedrag moet je o.a. belasting, pensioenpremie, eventuele verzekeringen en scholing betalen.
- Voor meer informatie over belastingen kijk je op de website van de Belastingdienst.
- Als zelfstandige in de eerstelijn bouw je verplicht pensioen op bij het beroepspensioenfonds Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten.
- Een lijst met verplichte en mogelijke verzekeringen vind je op het ondernemersplein van de Kamer van Koophandel.
Vooral het afsluiten van verschillende verzekeringen kan een hele kluif zijn. Een arbeidsongeschiktheidsverzekering is duur, maar als je niets regelt en je wordt ziek, heb je geen inkomen. Verder heb je een beroepsaansprakelijkheidsverzekering nodig en kun je bijvoorbeeld kiezen voor rechtsbijstandsverzekering, overlijdensrisicoverzekering of verzekeringen voor je inboedel of praktijkruimte.
Handige websites voor (beginnende) zelfstandigen
Het KNGF heeft extra informatie voor fysiotherapeuten die voor zichzelf (willen) beginnen. Zo vind je modelovereenkomsten, handige checklists en informatie over wetgeving waar je rekening mee moet houden.
De Kamer van Koophandel heeft voor ondernemers een kennisbank gemaakt, Ondernemersplein. Daar staat veel informatie speciaal voor zelfstandigen. Bijvoorbeeld waar je rekening mee moet houden als je wilt beginnen, groeien of als je vreest voor faillissement.
Inschrijven en informatie over de Kamer van Koophandel vind je op KvK.nl.